Σύνδρομο Λαγονοκνημιαίας Ταινίας

Το Σύνδρομο Λαγονοκνημιαίας Ταινίας (Iliotibial Band Syndrome), ή απλά το “γόνατο του δρομέα”, είναι ένας συχνός τραυματισμός κυρίως υπέρχρησης, ο οποίος μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επίπονος, στην εξωτερική πλευρά του γόνατος. Ο πόνος προκαλείται όταν η λαγονοκνημιαία ταινία, ένα παχύ στρώμα από συνδετικό ιστό (περιτονία) που εκτείνεται στην εξωτερική πλευρά του μηρού από το ισχίο μέχρι το γόνατο, ερεθίζεται ή αναπτύσσει φλεγμονή λόγω τριβής.

Πώς προκαλείται;

Το Σύνδρομο μπορεί να προκληθεί από οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα κατά την οποία το πόδι επιτελεί επαναλαμβανόμενη κίνηση, όπως το τρέξιμο ή η πεζοπορία σε κεκλιμένο επίπεδο (πχ κατέβασμα σκαλοπατιών). Είναι κατά βάση ένας τραυματισμός λόγω καταπόνησης, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος άσκησης που είναι πιο έντονο από αυτό που έχουμε συνηθίσει. Το ακατάλληλο υπόδημα, η απόσταση και οι ξαφνικές αλλαγές στην επιφάνεια τρεξίματος (από ανηφόρα σε κατηφόρα, από μαλακή επιφάνεια σε σκληρή) συμβάλλουν στην αύξηση της καταπόνησης. Αξίζει να αναφερθεί πως το σύνδρομο επηρεάζει εξίσου τους πιο έμπειρους και τους αρχάριους δρομείς και πως ένας στους τέσσερις υπολογίζεται πως θα υποφέρει από αυτό.

Η καταπόνηση λοιπόν, κατά τη διάρκεια έντονης άθλησης μπορεί να αποτελεί κύριο παράγοντα πρόκλησης του Συνδρόμου, αλλά  φαίνεται πως ευνοούν την εμφάνισή του και οι αδύναμοι μύες στην περιοχή του ισχίου και κυρίως οι αδύναμοι γλουτοί. Επίσης αναφέρονται ως παράγοντες πρόκλησης, η ραιβότητα στα γόνατα, η δυσκαμψία στη περιοχή του ισχίου ή της μέσης, η πλατυποδία και άλλες καταστάσεις που μπορούν αντισταθμιστικά να προκαλέσουν επιβάρυνση στη περιοχή. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι χαρακτηρίζεται ως ένα πολυπαραγοντικό σύνδρομο και η ξεκάθαρη αιτία που το προκάλεσε χρειάζεται να διερευνηθεί από εξειδικευμένο γιατρό ή φυσιοθεραπευτή.

Συμπτώματα

Το βασικό χαρακτηριστικό του Συνδρόμου είναι πόνος στην εξωτερική πλευρά του γόνατος. Υπάρχουν όμως και επιπρόσθετα  χαρακτηριστικά:

• Η εξωτερική πλευρά του γόνατος, η οποία είναι το επίκεντρο του πόνου, θα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, ακόμη και σε ελαφρά πίεση.
• Το Σύνδρομο συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση, κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης. Το χρονικό διάστημα επιδείνωσης του πόνου ποικίλει, από μερικά λεπτά έως μία ή δύο ώρες.
• Οι χρόνιοι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με το Σύνδρομο δεν αισθάνονται πόνο σε ακινησία. Υποφέρουν όμως από απότομες εξάρσεις πόνου κατά την κίνηση του ποδιού μετά από ακινησία, όπως μετά από την καθιστή θέση ή κατά την πρωινή έγερση από το κρεβάτι. Δυσφορία επίσης βιώνουν κατά τη διάρκεια τρεξίματος ή πεζοπορίας, κατάβασης σκαλοπατιών ή λόφων.

Πρόληψη

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης είναι η διατήρηση σταθερού προγράμματος γυμναστικής. Αν θέλουμε να αυξήσουμε την ένταση του προγράμματος, θα πρέπει να το κάνουμε κλιμακωτά και ελεγχόμενα. Σκοπός μας είναι να αποφύγουμε το απότομο «σφίξιμο» της λαγονοκνημιαίας ταινίας, το οποίο μπορεί να προκληθεί εάν αυξήσουμε απότομα την ένταση στο πρόγραμμα γυμναστικής. Ένας έμπειρος προπονητής μπορεί να δώσει συμβουλές για το κατάλληλο πρόγραμμα εξάσκησης.

Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη έχουν επίσης η αύξηση μυϊκής δύναμης και σταθερότητας των μυών του ισχίου και του γόνατος.

Σε περίπτωση εμφάνισης πόνου ή δυσφορίας στην εξωτερική περιοχή του γόνατος κατά την άθληση, συνίσταται άμεση ανάπαυση και χαλάρωση της έντασης της σωματικής δραστηριότητας. Με αποχή μερικών ημερών από την άσκηση μπορούμε ακόμη και να αποφύγουμε την εμφάνιση του Συνδρόμου.

Εναλλακτικά, μπορούμε να αθληθούμε σε δραστηριότητες χαμηλότερης έντασης από το τρέξιμο, άρα και λιγότερο καταπονητικές για τη λαγονοκνημιαία ταινία, όπως το κολύμπι ή η ποδηλασία.

Θεραπεία

Ο στόχος της θεραπείας είναι η μείωση των συμπτωμάτων του Συνδρόμου, η αποφυγή χρόνιας κατάστασης και επιστροφή του ασθενή το γρηγορότερο στις καθημερινές του δραστηριότητες . Ο γιατρός ή ο φυσιοθεραπευτής θα σας επιβεβαιώσει εάν ο πόνος που βιώνετε οφείλεται όντως στο Σύνδρομο ή σε κάποια άλλη πάθηση, θα σας ενημερώσει λεπτομερώς για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και θα σας επιδείξει ασκήσεις κατάλληλες για την αντιμετώπισή του. Παράλληλα, μαζί με έναν έμπειρο γυμναστή θα σας συμβουλέψουν ποιες ασκήσεις να αποφύγετε, οι οποίες, αν πραγματοποιηθούν χωρίς επαγγελματική επίβλεψη, ίσως επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Σύνοψη

Το Σύνδρομο Λαγονοκνημιαίας Ταινίας είναι μία από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις που ταλαιπωρεί έμπειρους ή αρχάριους αθλητές. Τα αίτια εμφάνισης του συνδρόμου είναι υπό διερεύνηση και οι παράγοντες επιδείνωσής του ποικίλουν. Η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης και αντιμετώπισης είναι πάντα η σωστή ενημέρωση και αποκατάσταση από επαγγελματίες και έμπειρους θεραπευτές.

Σαββάκης Γιάννης
Φυσιοθεραπευτής