Ο πονοκέφαλος ή κεφαλαλγία είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει συμπτώματα πόνου στην περιοχή του κεφαλιού, τα οποία μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ επώδυνα. Περισσότερο από το 50% του ευρύτερου πληθυσμού βιώνει ή έχει βιώσει πονοκέφαλο, αντιμετωπίζοντας ακόμη και προβλήματα λειτουργικότητας σε καθημερινές δραστηριότητες.
Συμπτωματολογία
Σύμφωνα με τη Διεθνή Κοινότητα Κεφαλαλγίας (International Headache Society), υπάρχουν αρκετές κατηγορίες πονοκεφάλων, οι οποίες κατατάσσονται σε πρωτογενείς και σε δευτερογενείς. Στους πρωτογενείς πονοκεφάλους ανήκουν η ημικρανία, ο «πονοκέφαλος τύπου-τάσεως» (Tension type Headache) και ο «αυχενογενής πονοκέφαλος» (Cervicogenic Headache). Δευτερογενείς πονοκέφαλοι είναι οι διαταραχές που προκύπτουν ως απόηχος κάποιας νόσου, όπως λοίμωξη, φλεγμονή, ανεύρυσμα, κατάχρηση ουσιών κ.α.
Η ημικρανία αποτελεί πολύ συχνή διαταραχή, ιδιαιτέρως στις γυναίκες και εκδηλώνεται ως έντονος πόνος στη μία πλευρά της κεφαλής, ο οποίος μπορεί να έχει διάρκεια από λίγες ώρες έως και μέρες. Προκαλείται κυρίως από την ποιότητα της καθημερινότητας του ατόμου (στρες, ασταθής ύπνος, κόπωση, αφυδάτωση κλπ.).
Ο πονοκέφαλος τύπου-τάσεως εμφανίζεται στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού και είναι γενικότερα πιο ήπιος και μικρότερης διάρκειας από την ημικρανία. Κάποια από τα βασικά αίτια μπορεί να είναι το άγχος, η υπερχρήση και η κούραση των μυών στη βάση του αυχένα ακόμα και το παρατεταμένο σφίξιμο των μυών της γνάθου κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ο αυχενογενής πονοκέφαλος εκδηλώνεται ως έντονος πόνος που ξεκινάει στο πίσω μέρος του κεφαλιού και κατόπιν επεκτείνεται στο πάνω μέρος και στα μάτια, ενώ μπορεί να εκδηλωθεί στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Προκαλείται από δυσλειτουργία της αυχενικής περιοχής, από σωματική κόπωση καθώς και από την κακή στάση σώματος κατά την οποία οι αυχενικοί μύες βρίσκονται σε αδυναμία ή καταπονούνται συστηματικά. Η διαταραχή μπορεί επίσης να προκληθεί από τραυματισμό κάποιας ανατομικής δομής στην περιοχή της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας και την αποκλιμάκωση των συμπτωμάτων, απαραίτητη είναι η λεπτομερής αξιολόγηση από τον φυσικοθεραπευτή σας, μέσω της κλινικής εξέτασης και της ενδελεχούς λήψης ιστορικού. Σκοπός είναι να προσδιοριστούν με ακρίβεια τα αίτια που προκάλεσαν την κεφαλαλγία, ώστε να σχεδιαστεί το κατάλληλο πλάνο αποκατάστασης.
Η φυσικοθεραπεία επαναφέρει την λειτουργία των αυχενικών μυών και, κατά συνέπεια, την κινητικότητα του αυχένα. Βελτιώνει τη στάση του σώματος στις καθημερινές συνθήκες, μειώνοντας τα συμπτώματα του πονοκεφάλου. Επιπλέον, περιορίζεται η αναγκαιότητα λήψης φαρμακευτικής αγωγής για την μείωση του πόνου, βελτιώνοντας τη λειτουργικότητα του ατόμου στην καθημερινότητά του.
Ο φυσικοθεραπευτής θα σχεδιάσει πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ατόμου, οι οποίες θα εκτελούνται τόσο κατά τη διάρκεια των συνεδριών όσο και στο σπίτι ως αυτοθεραπεία. Στόχος είναι, όχι μόνο να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η εκάστοτε διαταραχή κεφαλαλγίας, αλλά και να εκπαιδευτεί το άτομο στη σωστή διαχείριση της καθημερινότητάς του προς αποφυγήν επανεμφάνισης των συμπτωμάτων.
