Το διάστρεμμα ποδοκνημικής (Ankle Sprain), είναι ένας συνήθης τραυματισμός και προκαλείται όταν οι σύνδεσμοι του αστραγάλου βρεθούν σε μεγάλη τάση και υποστούν διάταση ή ρήξη.
Μηχανισμός κάκωσης
Ο τραυματισμός προκύπτει όταν το άκρο πόδι απότομα περιστρέφεται κυρίως προς τα μέσα, με αποτέλεσμα οι σύνδεσμοι του αστραγάλου και της περόνης να «τεντώσουν» παραπάνω από την αντοχή τους και/ή να υποστούν ρήξη. Αυτό μπορεί για παράδειγμα να συμβεί κατόπιν προσγείωσης μετά από ένα άλμα, όπου υπάρχει απότομη μετατόπιση του κέντρου βάρους του σώματος πάνω στο πόδι που προσγειώνεται. Ο αστράγαλος «γυρνάει» προς τα έξω, ενώ το πόδι στρέφεται προς τα μέσα προκαλώντας μεγάλη τάση και τραυματισμό των πλευρικών συνδέσμων. Τα διαστρέμματα ποδοκνημικής είναι, συνεπώς, αρκετά κοινά σε αθλήματα που περιλαμβάνουν άλματα, όπως μπάσκετ, ποδόσφαιρο, τρέξιμο στο βουνό κλπ., όπου οι αθλητές μπορεί να προσγειωθούν απότομα ή να στηριχθούν σε ανώμαλο έδαφος.
Ανάλογα με τον βαθμό διάτασης και/ή ρήξης των συνδέσμων, τα διαστρέμματα ποδοκνημικής χωρίζονται σε 1ου βαθμού, όπου υπάρχει διάταση, αλλά όχι και ρήξη των συνδέσμων, 2ου βαθμού, όπου παρατηρείται μερική ρήξη και 3ου βαθμού, όπου παρατηρείται ολική ρήξη των συνδέσμων. Όταν ένας σύνδεσμος υποστεί διάταση ή ρήξη, η σκληρότητά του και η αντοχή του σπανίως επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε έναν τραυματισμό της ποδοκνημικής, με τον μηχανισμό που περιεγράφηκε παραπάνω, υπάρχουν και άλλες δομές που ενδεχομένως να υποστούν βλάβη, όπως ο χόνδρος της άρθρωσης και οι τένοντες. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται τραυματισμός στα οστά των αρθρώσεων, με αποτέλεσμα να προκληθεί κάποιο οστικό οίδημα ή κάταγμα στην περιοχή,τα οποία δύσκολα ανιχνεύονται εξ’ αρχής. Έτσι λοιπόν, η αποκατάσταση ενός τραυματισμού μπορεί να φαίνεται απλή, στην πραγματικότητα όμως έχει σύνθετη εξέλιξη.
Συμπτώματα
Κατόπιν του τραυματισμού, οι ασθενείς αναφέρουν πόνο στην εξωτερική πλευρά του αστραγάλου κατά την ηρεμία αλλά και κατά την κίνηση, εάν αυτή είναι δυνατή. Παρατηρείται οίδημα (πρήξιμο) διαφορετικού βαθμού, ανάλογα με την έκταση του τραυματισμού και είναι επίσης πιθανό να εμφανιστούν μώλωπες στην πλευρά του αστραγάλου, λόγω αιμορραγιών κάτω από το δέρμα.
Αντιμετώπιση
Η μέθοδος αντιμετώπισης του τραυματισμού εξαρτάται από τον βαθμό του διαστρέμματος και την έκταση του τραυματισμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ακόμη και σε δριμείς τραυματισμούς, η αποκατάσταση της περιοχής μπορεί να επιτευχθεί χωρίς χειρουργική επέμβαση. Σημαντικό ρόλο στην επιλογή μεθόδου θεραπείας, αλλά και στην διάρκεια αυτής, είναι η ικανότητα του ασθενή για φόρτιση του ποδιού. Οι ασθενείς που δεν μπορούν να περπατήσουν μετά τον τραυματισμό θα χρειαστεί να ακινητοποιηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ωρών και ημερών μετά τον τραυματισμό, στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του πόνου, ο περιορισμός του οιδήματος και η κινητοποίηση της άρθρωσης, όσο οι συνθήκες το επιτρέπουν. Συνίσταται η χρήση πάγου κάθε δύο ή τρείς ώρες για διάστημα όχι μεγαλύτερο του ενός τετάρτου της ώρας. Το χρονικό διάστημα επούλωσης ενός διαστρέμματος ποικίλει, από λίγες εβδομάδες στις πιο ήπιες περιπτώσεις, έως και μερικούς μήνες στα δριμύτερα περιστατικά.
Για την αποκατάσταση κατόπιν του τραυματισμού, καθώς και τη σταδιακή επιστροφή του ασθενούς σε καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες, βασικός είναι ο ρόλος της φυσικοθεραπείας. Στόχος είναι η αποκατάσταση της κινητικότητας στην περιοχή του αστραγάλου, η ενίσχυση του μυϊκού συστήματος, η βελτίωση της σταθερότητας στην τραυματισμένη περιοχή και η πρόληψη ή η βελτίωση της αστάθειας.

